گرچه در هر کشوری این دولتها هستند که مسئولیت اجرایی را برعهده دارند و تصمیمات سیاسی را اتخاذ می کنند، اما همواره افکار عمومی برای سنجش درست یا غلط بودن رفتار سیاسی الف یا ب از نگاه مردم و نتیجیتا ادامه یا تغییر آن رفتار سیاسی مورد توجه بوده اند. به همین دلیل بیشتر نظرسنجی ها معمولا به سفارش خود دولتها صورت می گیرد.
پایگاه خبری دانشجویان قزوین “کیوسنا”؛
در این میان اما برخی نظرسنجی ها توسط رسانه ها، موسسات پژوهشی و پایش افکار عمومی و … صورت می گیرد که معمولا مورد استناد نیز هست. نمی شود گفت برنامه ریزی های سیاسی بر اساس نظرسنجی ها صورت می گیرند اما نمی توان نسبت به آنها بی تفاوت بود.
افکار عمومی (Public opinion) یکی از جنجالی ترین موضوعات در علوم اجتماعی است که از دو واژه Poll (نظرخواهی) و Public (عمومی، عامه) گرفته شده است. افکار عمومی برخاسته از ضمیر باطن یک ملت و نوعی واکنش مردم است نسبت به موضوعی که در سرنوشت آنها تاثیر می گذارد. این واژه در اصل (Doxa) به معنی نظر بوده است.
سوالهایی که در نظرسنجی ها پرسیده می شوند، در نوع بیان نظرات تاثیر دارند.
یکی از موضوعات اخیر که هم در ایران و هم در آمریکا محور نظرسنجی ها قرار گرفته و می گیرند؛ «توافق هسته ای میان ایران و غرب» است.
در بیشتر نظرسنجی ها گروههای زیادی هم در ایران و هم در آمریکا اعلام کرده اند که موافق مذاکرات هستند. اما وقتی موضوع «توافق» و نظرسنجی درباره «توافق» که مرحله ای بعد از مذاکره است، مطرح می شود، مسئله متفاوت می شود. مردم سوال خواهند کرد چه جور توافقی؟
طبق آخرین نظرسنجی ها در آمریکا که توسظ شبکه فاکس نیوز متعلق به جمهوری خواهان، صورت گرفته است، بیش از نیمی از رای دهندگان درباره رسیدن به توافق تردید دارند.
این نظرسنجی تصریح دارد که 52درصد از آمریکایی‌ها باورندارند که دولت باراک اوباما می‌تواند به توافق برسد که در این میان 31 درصد معتقدند که اوباما به هیچ وجه نمی‌تواند به توافق مناسبی با تهران دست یابد.
نظرسنجی های پیشین در آمریکا البته تا حدودی این نظرسنجی را تایید می کند. نظر سنجی جدید موسسه تحلیلی «زاگبی» درباره توافق هسته¬ای باایران نتایج و پیام های متفاوتی را برای رییس جمهور و کنگره آمریکا به همراه داشته است. در این نظر سنجی موافقان حمایت آمریکا از حمله اسراییل به ایران دو برابر مخالفان است یعنی در این باره 45 درصد موافق و 23 درصد مخالف و 33 درصد از اظهار نظر در این باره خودداری کرده اند. این حمایت در میان مردان بیشتر است به طوری که 56 درصد مردان موافق و 25 درصد مخالفند در حالی که میان زنان 36 درصد موافق و 21 درصد مخالف می باشند.
در ایران اما به این دلیل که صداقت و صراحت میان مسئولان کشور و رهبری نظام با مردم همیشه مورد توجه بوده است، نظرسنجی ها مخصوصا در مسائل بین المللی به واقعیت نزدیک تر است.
نظرسنجی ها در ایران از همسویی نظرات مردم با نظرات رهبر معظم انقلاب حکایت دارد.
چندی پیش محمد سرافراز با اعلام نتایج آخرین نظرسنجی از سوی رسانه ملی، گفت: طبق نظرسنجی‌های رسانه ملی 70 درصد مردم ایران معتقدند آمریکا پایبند به توافق هسته‌ای نخواهد بود .
وی در تشریح نظر سنجی اخیر این سازمان با اعلام جزییات ادامه داد: براساس نظر سنجی صدا و سیما 64 درصد مردم موافق بی طرفی رسانه ملی در پخش نشست های مربوط به مذاکرات هسته ای هستند، حدود 73 درصد مردم با این موضوع که اگر مذاکرات هسته ای به توافق نرسد غنی سازی هسته ای باید در ایران ادامه یابد موافقند، 70 درصد مردم موافق این هستند که در صورت عدم توافق در مذاکرات هسته ای باید واردات کشور برای مبارزه با توطئه دشمنان کاهش یابد و 75 درصد مردم در این نظر سنجی گفته اند که اگر مذاکرات هسته ای به توافق نرسد علت آن زیاده خواهی آمریکاست.
نتایج این نظر سنجی با نظرسنجی های پیشین پیرامون مذاکرات هسته ای تطبیق معناداری دارد. پیش تر وب سایت «انجمن دانش آموختگان علوم اجتماعی دانشگاه تهران» از همسویی نظرات مردم با آراء رهبر انقلاب در مورد مذاکرات خبر داده بود.
این پایگاه علمی در مطلبی پیرامون این موضوع نوشته بود:
براساس نظرسنجی منتشر نشده یک نهاد دانشگاهی وابسته با دولت که در دی ماه امسال در سطح کشور انجام شده است «همگرایی» و «همسویی» افکار عمومی در خصوص ابعاد مختلف پرونده هسته ای ایران و روند مذاکرات با دیدگاههای رهبر معظم انقلاب کاملاً مشهود است.
از جمله مهمترین محورهای این همسویی تاکید 76 درصدی مردم بر «عدم توافق بد» و تلاش تیم مذاکره کننده بر توافق خوب در غالب تاکید با گزاره «توافق نکردن بهتر از توافق بد است» می باشد. بر اساس این نظرسنجی علاوه بر اعلام «حمایت» 72 درصدی مردم از تیم مذاکره کننده ایرانی تنها 24 درصد پاسخگویان به «آینده مذاکرات خوش بین هستند». همچنین 83 درصد پاسخگویان نیز بر ضرورت «دفاع از دستاوردهای هسته ای» در مذاکرات تاکید کرده اند.
لازم به ذکر است میزان خوش بینی به مذاکرات هسته ای در نظرسنجی سال گذشته این مرکز (پس از توافق ژنو) 61 درصد بوده است که در نظرسنجی جدید این مرکز دانشگاهی به 24 درصد کاهش یافته است.
گفتنی است این نظرسنجی در نیمه دوم دی ماه 93 در 48 شهر مهم کشور و با حجم نمونه 9100 نفر در بین شهروندان بالای 18 سال انجام شده است.
از دیگر گزاره های این نظرسنجی تاکید 85 درصدی مردم از حق ایران در استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای و تایید بهانه جویی غرب و امریکا در مذاکرات هسته ای می باشد. همچنین 74 درصد مردم اظهار داشته اند: «در صورت عدم موفقیت مذاکرات هسته ای، تمرکز بر ظرفیت ها و نیروهای داخلی باید بیشتر شود.
