آیت الله مجتبی شهیدی کلهری مشهور به مجتبی تهرانی استاد مشهور اخلاق و مرجع تقلید و مدرس حوزه های علمیه تهران(مانند مدرسه مروی) بود؛ وی از محضر اساتید بزرگی همچون ادیب نیشابوری، آیت الله بروجردی، آیت الله حکیم، آیت الله گلپایگانی، علامه طباطبایی و... بهره برد.
 

این مرجع بزرگوار تقلید و استاد بزرگ اخلاق، پس از 40سال خدمت صادقانه در نشر معارف اسلامی و ترویج مکتب حقّ? اهل‌بیت عصمت و طهارت، در دی‌ماه سال 1391هـ‌ش؛ دار فانی را وداع گفت؛ در این مجال سعی داریم تا جرعه ای از بیانات ناب اخلاقی ایشان را در اختیار علاقمندان قرار دهیم.
 

بسم الله الرحمن الرحیم


روی عن رسول الله «صلّی ‏الله‏ علیه‏ و‏آله‏ و‏سلّم» قال: «اَلْمُؤْمِنُ قَلِیلُ الْکَلَامِ کَثِیرُ الْعَمَلِ وَ الْمُنَافِقُ کَثِیرُ الْکَلَامِ قَلِیلُ الْعَمَلِ».
 

تفاوت بارز مومن و منافق
 

در روایتی از پیغمبر اکرم«صلّی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله‏ و‏سلّم» منقول است که حضرت فرمودند: یکی از تفاوت‏های بارز مؤمن و منافق که جنبه بیرونی دارد و انسان می‏تواند به راحتی آن را بفهمد، این است که، شخص مؤمن کم صحبت می‏کند و عمل خیر و نیک زیاد انجام می‏دهد، امّا در مقابل، منافق خیلی حرفِ‏ خوب می‏زند، ولی عملش طبق حرف‏هایش نیست.
 

یعنی مؤمن کم حرفِ خوب می‏زند، امّا عملش از نظر کمّی خیلی بیشتر از سخنان خوب او است.
 

منافق نقطه مقابل مومن است
 

منافق نقطه مقابل مومن است؛ دائم از خدا و قیامت و معاد می‏گوید، امّا در کارهایش خبری از اعتقاد به خدا و قیامت دیده نمی‏شود‏؛ حضرت در این روایت، از حرف‏هایی که مربوط به معارف دینی یا احکام و امثال این‏ها است سخن می‏گویند.
 

 در باب سخن و سکوت، روایات بسیاری وجود دارد؛ مثلاً در روایتی داریم که: اگر سخن، نقره باشد، سکوت، طلا است؛ چون در روایات آمده است: اکثر جهنّمیان با زبان‏شان وارد جهنّم می‏شوند.
 

گناهان زبان قابل قیاس با گناهانی که انسان با اعضای دیگر بدن انجام می‏دهد، نیست
 

اهل معرفت می‏گویند: چون گناهان زبان قابل قیاس با گناهانی که انسان با اعضای دیگر بدن مثل: چشم ، گوش، دست و پا انجام می‏دهد، نیست؛ لذا مراقبت زبانی، اوّلین توصیة بزرگان به افرادی است که می‏خواهند خودشان را به آداب الهی تربیت کنند؛ یعنی مواظب باش چه چیزی از دهانت خارج می‏شود!
 

زبان کلب عقور است
 

به تعبیر روایت شریفه‏ای دیگر زبان کلب عقور است؛ یعنی سگی که پاچه می‏گیرد؛ زبان، سگ هار است و دائماً پاچه این و آن‏ را می‏گیرد و همین سبب بدبختی انسان می‏شود، چون بسیاری از معاصی بر اثر زبان است.


در روایتی از امام باقر «علیه‏السلام» منقول است که: اگر تمام خبائث را در یک خانه جمع کنند، کلیدِ قفلِ درِ آن خانه، دروغ است؛ یعنی دروغ به عنوان یکی از گناهان زبان، کلید بسیاری از خبائث و گناهان است؛ حال، غیبت و تهمت و گناهان دیگر زبان سر جای خودش.


بحارالانوار ج 75 ص 312
مستدرک ج 9 ص 18
یکشنبه 3 اردیبهشت 91
30 جمادی الاولی 1433